701 sayılı KHK ile 18 bin 632 kişinin ihraç edilmesi sebebiyle ardından gelen KHK’lar yeterince ilgiyi göremedi. ancak son yeni sistem öncesi çıkartılan son 2 KHK yeni sisteme geçiş ve uyum yasaları için çok önemli maddeler içeriyor. 703 sayılı “Anayasada Yapılan Değişikliklere Uyum Sağlanması Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname” ile yapılan önemli değişiklikler şu şekilde:
BAKAN YARDIMCILARI AYM’YE SEÇİLEBİLECEK
Yeni düzenlemeyle Anayasa Mahkemesi’nde Genel Kurul üyelerinin sayısı 17’den 15’e, bireysel başvurular hakkında karar verme yetkisine sahip kuruldakilerin sayısı da 7’den 6’ya düşürüldü. Genel Kurulun toplanması için yeter üye sayısı 12 yerine 10 oldu.
Yeni düzenlemeye göre, “45 yaşını doldurmuş olmak, yükseköğretim görmek ve hakimlik mesleğine alınmaya engel halinin bulunmaması” kaydıyla bakan yardımcıları da Anayasa Mahkemesi üyesi seçilebilecek.
Düzenlemeyle Anayasa Mahkemesi, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin Anayasaya aykırılığı iddiasıyla açılan iptal davalarına da bakacak, cumhurbaşkanı yardımcılarını Yüce Divan sıfatıyla yargılayacak. Yüksek Mahkeme, cumhurbaşkanı yardımcılarının dokunulmazlıklarıyla ilgili karar mercisi olacak.
Cumhurbaşkanı, cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar hakkındaki Yüce Divan yargılamaları üç ay içinde tamamlanacak, yargılama bu süre içinde tamamlanamadığı takdirde ilave üç aylık süre içinde kesin olarak tamamlanacak.
Kanundaki geçici maddeye göre, birlikte yapılan ilk cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimi sonucunda cumhurbaşkanının göreve başladığı tarihten önce görev yapmış Bakanlar Kurulu üyeleri, görevleriyle ilgili suçlardan dolayı Yüce Divanda yargılanacaklar.
Kaldırılan Askeri Yargıtay ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesi başkan ve üyeleri, başsavcıları ile Jandarma Genel Komutanı da 27 Nisan 2017 tarihinden önce görevleriyle ilgili işledikleri suçlardan dolayı Yüce Divanda yargılanacaklar.
DANIŞTAY YETKİLERİ DÜZENLENDİ
Danıştay üyelerinin kimler arasından seçileceğine ilişkin maddeye, “Cumhurbaşkanı yardımcılığı, bakan yardımcılığı, Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı” ibaresi de eklendi. Buna göre, Danıştay üyeleri, idari yargı hakim ve savcılığı, bakanlık, müsteşarlık, müsteşar yardımcılığı, elçilik, valilik gibi mesleklerin yanı sıra “Cumhurbaşkanı yardımcılığı, bakan yardımcılığı, Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı” görevlerini yapanlar arasından da seçilecek.
İlk derece mahkemesi olarak, “Bakanlar Kurulu kararlarına” karşı açılacak iptal ve tam yargı davalarını karara bağlayan Danıştay, artık “Cumhurbaşkanı kararlarına” karşı açılacak davaları karara bağlayacak.
“Başbakanlık, bakanlıklar ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarının müsteşarlarıyla ilgili müşterek kararnameler”e karşı açılan davalarda da ilk derece mahkemesi olarak görev yapan Danıştay artık “Cumhurbaşkanınca çıkarılan Cumhurbaşkanlığı kararnameleri dışındaki düzenleyici işlemlere” karşı açılan davalara bakacak. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce Danıştayda açılan davalar Danıştayca sonuçlandırılacak.
MERKEZ BANKASI İLE İLGİLİ KRİTİK DEĞİŞİKLİK
Merkez Bankasının Hükümetle ilişkisi, Cumhurbaşkanı veya görevlendireceği bir bakan aracılığıyla da sağlanabilecek.
KHK’nın 151 maddesinin ‘h’ bendine göre Merkez Bankası Kanunu’nun 25. maddesi yürürlükten kaldırıldı.
Merkez Bankası’nın 25. maddesinde şu ifadeler yer alıyordu: “Başkan (Guvernör), Bakanlar Kurulu kararıyla beş yıllık bir dönem için atanır. Bu sürenin sonunda yeniden atanabilir. Başkanın (Guvernör) yüksek öğrenim görmüş, maliye, iktisat ve bankacılık alanlarında bilgi ve tecrübe sahibi olması şarttır.”
Merkez Bankası başkan yardımcılarının seçiminde “ve meslekleri ile ilgili olarak en az on yıl çalışmış” ibaresi ile “Başkanın (Guvernör) önerisi üzerine müşterek kararla beş yıl süre ile” ibaresi metinden çıkarıldı.
Kanunun Para Politikası Kurulu ile ilgili 22/A maddesinde TCMB Başkanınının önerisiyle ve müşterek kararla atanacak bir PPK üyesinin atanması için “müşterek karar alınması” gerekliliği kaldırıldı.
REKTÖR ATAMALARI İÇİN PROFESÖR OLMA ŞARTI KALDIRILDI
4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nda yapılan değişikliklerle, 13. Madde’nin ilk paragrafında yer alan “Devlet üniversitelerinde rektör, profesör akademik unvanına sahip kişiler arasından görevdeki rektörün çağrısı ile toplanacak üniversite öğretim üyeleri tarafından seçilecek adaylar arasından Cumhurbaşkanınca atanır” ifadesinin yerine şu getirildi:
“Devlet ve vakıf üniversitelerine rektör, Cumhurbaşkanınca atanır. Vakıflarca kurulan üniversitelerde rektör ataması, mütevelli heyetinin teklifi üzerine yapılır. Rektör, üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü tüzel kişiliğini temsil eder.”
VALİLER SİLAH VEREBİLECEK
Cumhurbaşkanı yardımcıları, bakanlar ve bu görevlerde bulunmuş olanların ateşli silah ruhsatlarında süre kaydı aranmayacak.
Cumhurbaşkanı yardımcıları ateşli silahları taşıyabilecek veya mesken ya da işyerinde bulundurabilecek. Devlet, belediye, özel idare ve kamu iktisadi teşebbüsleri memur ve mensuplarından hangilerinin silah taşıyabileceklerine Cumhurbaşkanı karar verecek. Ayrıca Cumhurbaşkanı tarafından çıkarılacak yönetmelikte belirlenecek esaslara göre valiler tarafından verilecek izin vesikasını alanlar da ateşli silah kullanabilecek.
Başka Bir Denizli… Başka Bir Ülke… Başka Bir Dünya… MÜMKÜN…
