Pandemi Gündemi
Türkiye’de de kullanılan Pfizer ve BioNTech’in geliştirdiği corona virüsü aşısının hatırlatma dozu ile ilgili bir araştırma uluslararası kamuoyunda büyük yankı uyandırdı. Bilim insanları, Pfizer/BioNTech’in geliştirdiği Covid-19 aşısı ile grip aşısını aynı anda olmanın olası bir risk yaratabileceğini açıkladı. FDA, Covid-19’un Omicron varyantına özgü aşı ile 65 yaş üstü yaşlılar arasında artmış iskemik inme riski arasında olası bir ilişki olduğunu işaret etti. Yapılan incelemede, yaklaşık 550.000 alıcı arasında Pfizer aşısını olduktan sonraki 21 gün içinde 130 yaşlı kişinin felç geçirdiği bulundu. 70’li yaşlarındaki bir adam, olası ölüm nedeninin belirlendiği felçten bir ay sonra öldü. Bağlantıyı araştıran FDA yetkilileri, hastaların çoğunun aynı gün grip aşısı olduğunu ve bunun bir faktör olabileceğini söyledi. Bilim insanlarının analizinde Covid-19’un hatırlatma dozu ile grip aşısını aynı gün olmanın risk yaratabileceği kaydedildi. Covid-19 ve gribe karşı eş zamanlı aşılamadan kaynaklanan potansiyel güvenlik sorunlarını incelemek için daha büyük bir çalışma başlatan FDA’nın elde edeceği bulgular, her iki aşının da önümüzdeki kış aynı anda yaptırılıp yaptırılmayacağı tavsiyesine devam edip etmeyeceğine karar vermesine yardımcı olacak.
***
FDA komitesinin 21 üyesi, ABD Covid aşılama programını basitleştireceği konusunda hemfikir olarak öneriyi oybirliğiyle destekledi. Şu anda, Pfizer ve Moderna’nın omikron aşıları yalnızca güçlendirici olarak onaylanırken, ilk iki doz hala orijinal Covid suşuna dayanan eski aşılarıdır.
Gıda ve İlaç İdaresi’nin bağımsız danışma komitesi Perşembe günü, Pfizer ve Moderna’nın ABD’de herkesin ilk iki aşılamasında kullanılan orijinal Covid aşısının yeni bivalan omikron aşılarla değiştirilmesini tavsiye etti. FDA, danışmanların tavsiyesini kabul ederse, ABD muhtemelen şirketlerin 2020 yılında Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan orijinal Covid-19 türüne karşı geliştirilen aşılarını aşamalı olarak kullanımdan kaldıracak. Bunun yerine, ilaç üreticilerinin omikron BA.5 alt değişkeninin yanı sıra orijinal suşu da hedef alan bivalan omikron aşıları tüm aşılama serileri için kullanılacaktır.
Halihazırda Pfizer ve Moderna’nın omikron aşılarına sadece güçlendirici olarak izin verilirken, ilk iki doz hala orijinal Covid suşuna dayanan eski aşılarıdır.
Komitenin 21 üyesi, ABD’deki Covid aşılama programını basitleştireceği konusunda hemfikir olarak öneriyi oybirliğiyle destekledi. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerinin bir bölümü olan Ulusal Bağışıklama ve Solunum Hastalıkları Merkezi’nde üst düzey bir yetkili olan Dr. Melinda Wharton “Bu kesinlikle program için yapılması gereken en doğru şey. İşleri daha basit hale getirecek” dedi. Önerilen değişiklik sadece iki dozluk birincil aşı serisini henüz almamış kişileri etkileyecektir. FDA’nın panelin bağlayıcı olmayan tavsiyesini kabul etmesi halinde bu değişimin ne zaman gerçekleşebileceğine dair herhangi bir zaman çizelgesi verilmemiştir.
FDA’nın aşı bölümünün başında bulunan Dr. Peter Marks, “Buradaki genel düşünce, herkes için tek bir aşı bileşimine doğru gitmenin nihayetinde çok, çok daha yararlı olacağıdır” dedi. FDA, kurumun her yıl grip aşılarını güncelleme ve kullanıma sunma şekline benzeyen bir sisteme geçmeyi önerdi. Kurum, sonbahar ve kış aylarında hakim olması beklenen varyantı hedeflemek için Haziran ayında bir Covid aşı formülasyonu seçecek. Bu formülasyon tüm üreticiler tarafından tüm dozlar için kullanılacaktır. Teklife göre, Covid spike proteinine aşılama veya enfeksiyon yoluyla iki kez maruz kalan çoğu kişi, bundan sonra yılda yalnızca bir Covid aşısı olacaktır. Yaşlı yetişkinler ve bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler, daha güçlü bir bağışıklık tepkisi veremedikleri için iki aşıya ihtiyaç duyabilirler.
Marks, hedefin güncellenmiş Covid ve grip aşılarını sonbaharda aynı anda piyasaya sürmek ve böylece insanların tek bir ziyarette aşı olmalarını kolaylaştırmak olduğunu söyledi. Bu sayede aşı kapsamının artırılabileceğini ve Covid, grip ve solunum sinsityal virüsü ile aynı anda mücadele eden hastaneler üzerindeki yükün azaltılabileceğini söyledi. Marks komite üyelerine, “Bunun bir avantajı da, grip aşısı ve Covid-19 aşısının aynı ziyarette gerçekleştiğini görebilirsek, daha fazla insanın aşılanmasına ve korunmasına yol açabilecek ve gördüğümüz hastalık miktarını azaltabilecek bir aşılama programını kolaylaştırmasıdır” dedi.
Pandemi Omicron alt varyantı XBB.1.5’nin baskın hale gelmesi ile yeniden gündemde. Küresel düzeyde vaka sayısı azalışa geçti. Ölüm sayısında da Asya kıtası dışında benzer eğilim var.
Pandemi boyunca toplam vaka sayısı 674 milyon 503 bine, toplam ölüm sayısı ise 6 milyon 757 bine yaklaştı. Aktif hasta sayısı 21 milyon 150 bin civarında.
Son 24 saatte yeni vaka sayısı 170 binin üzerinde, Covid-19’a bağlı ise 936 kişi hayatını kaybetti. Yeni vaka sayısını yüksek olduğu ülkeler şu şekilde: Japonya (54 bin), Güney Kore (32 bin), Tayvan (24 bin), ABD (13 bin) ve Brezilya (11 bin).
Not: Dünya Covid-19 istatistiklerini Worldmeter sitesine göre vermeye devam ediyoruz. Her gün paylaştığımız veri bir gün önceye ait olup ülkelerin bildirimlerine göre şekilleniyor. Veriyi her gün sabit saatte (sabah 07.00-8.00) alıyoruz.
Başka Bir Denizli… Başka Bir Ülke… Başka Bir Dünya… MÜMKÜN…
