Güzel değiliz, çirkin değiliz, öfkeliyiz!

1968’de Miss America güzellik yarışmasını protesto eden feministler, topuklu ayakkabıları, saç maşalarını, sütyenleri, Playboy dergilerini ve diğer ‘kadına işkence aletleri’ni yaktılar.

Geçen sene, Miss Turkey 2017 (hani şu Türkiye’nin en güzel kadınının seçildiği yarışma) ve Itır Esen epeyce gündemleşmişti. Itır, BİRİNCİ seçilmiş; ardından attığı bir tweet nedeniyle tacı elinden alınmıştı ve yarışmada ikinci seçilen Aslı Sümen’e verilmişti. Yani Türkiye’nin ikinci en güzel kadını, birinci en güzel kadını oluvermişti. O günlerde tartışmalar daha ziyade Itır Esen’in Twitter’da yazdıkları üzerinden dönmüştü. Bu sene de Miss Turkey gündeme oturdu ve yarışmaya katılan kadınların bedenleri yine tartışma konusu oldu. Biz de, Miss Turkey’in kendisini sorunsallaştırdık ve “Kadınların tarihinde bu konuyla ilgili neler olmuştu?” diye sorduk. Bunun üzerine 1968’de New York Radical Women* tarafından gerçekleştirilen Miss America güzellik yarışması protestosuna çağrı metnini Türkçe’ye çevirmeye çalıştık. 2018 yılında, 1968 tarihli bu metni çevirirken hemen aşağıdaki görsel aklımıza geliyor ve dövize katılmaktan kendimizi alamıyoruz. *

New York Radical Women: 1967’den 1969’a kadar varlığını sürdüren erken ikinci dalga radikal feminist bir gruptur.

No More Miss America!*

New York Radical Women tarafından 1968’deki Miss America Güzellik Yarışması’na karşı düzenlenen eylem, Kadın Özgürlük Hareketi’ni (Women’s Liberation) kamuoyu nezdinde gündemleştirdi. Tavaları, topuklu ayakkabıları, saç maşalarını, sütyenleri, Playboy dergilerini ve diğer “kadına işkence aletleri”ni Özgürlük Çöp Kutusu’na atarak 100’den fazla kadın Atlantic City’nin sokaklarında kadınların nasıl görünmeleri, giyinmeleri ve davranmaları gerektiğiyle ilgili yanlış kalıpları protesto ettiler. Kadınlar, baskının sembolleri olan bu şeyleri yakmaya kararlıydılar; işte “sütyen yakma” miti de bu şekilde yayıldı. Eylem fikri Carol Hanish’ten çıktı. Robin Morgan aşağıdaki basın açıklamasını yazdı. Carol Hanish ve Kathie Sarachild de dahil grubun kimi üyeleri Miss America taç giydirme töreni sırasında balkondan bir pankart sallandırmayı başarmış, “Kadınların Özgürlüğü” (Women’s Liberation) diye haykırıyorlardı.

22 Ağustos, 1968 / New York

KADINLARI RAHAT BIRAKIN

7 Eylül’de Atlantic City’de yapılacak olan Miss America yarışması yine ‘sizin idealinizi’ taçlandırıyor. Ancak bu yıl “gerçeklik”, bu sahte gösteriyi kanlı canlı kadınlarla özgürleştirecek. Kadın Özgürlük Hareketi’nden (Women’s Liberation); siyah kadınlar, lise ve üniversiteli kadınlar, barış talep eden kadın grupları, kadınların refahının ve sosyal hizmet imkanlarının arttırılmasını talep eden kadın grupları, eşit işe eşit ücret talep eden gruplar, doğum kontrolü ve kürtaj taraftarı kadınlar yani bütün politik kadın örgütleri saat 13.00’da Atlantic City Kongre Salonu’ndan başlayacak ve bütün gün sürecek sokak gösterilerine davetlidir. Bizi temsil ettiği iddia edilen her alanda kadınların baskı altına alınmasına sebep olan Miss America imajını protesto edeceğiz. Etkinlikte; grev hattı; sokak tiyatrosu; bildiri dağıtımı olacak. Ayrıca kız kardeşlerimiz olan yarışmacıları, yarışmayı reddetmeleri ve bize katılmaları için ikna etme çalışmaları yapacağız. İçine sütyen, korse, bigudi, takma kirpik, peruk, Cosmopolitan, Ladies’ Home Journal, Family Circle vb dergileri -evinizde bulunan kadınları odağına almış çöplük ürünlerinden herhangi birini getirin- attığımız büyük bir Özgürlüğün Çöp Kutusu olacak. Aynı zamanda yarışmayla ilintili bütün ticari ürünleri boykota davet edeceğiz. Gece yarısı canlı yayında Miss America’ya tacı giydirilirken, günü Kadınların Özgürlüğü (Women’s Liberation) mitingiyle sona erdireceğiz. Daha başka birçok sürpriz planlanıyor (gelin ve kendi sürprizinizi de ekleyin!). Fakat ağır, yıkıcı yöntemler planlamıyoruz ve bu yüzden sert bir polis müdahalesi beklemeyin. Kız kardeşlerimizle Broadwalk’ta güneş ışığı eşliğinde bir gün olmalı. Ancak tutuklama durumunda bütün erkek otoritelerini reddetmeyi planlıyoruz ve sadece kadın polis memurları tarafından tutuklanmayı talep ediyoruz (Atlantic City’de polis kadınlar tutuklama yetkisine sahip değil-inceyi gördük!).

Şovenist, gerici erkeklerin bu eylemden uzak durmaları en iyisi olacaktır. Ayrıca liberal erkekler de hoş karşılanmayacaktır. Ancak, sempatizan erkekler para, araç veya şoför yardımında bulunabilir. İnsanları New Jersey’e getirip götürecek arabalara ihtiyacımız var.

Erkek gazetecilerin röportaj teklifleri kabul edilmeyecektir. Tarafların eşit konumlanmadığı röportajları reddediyoruz. Sadece gazeteci kadınlar dikkate alınacak. Ayrıntılı bilgi almak, düşüncelerinizle katkıda bulunmak için ve ulaşım, para veya herhangi bir konuyla ilgili bize yazabilirsiniz : P.O. Box 531, Peter Stuyvesant Station, New York, N.Y. 1009, ya da hafta içi 7:30 ve 22.00 arasında bizi arayabilirsiniz : (212) 475-8775. Kadınlar bir araya gelin, 7 Ekim Cumartesi Miss America Güzellik Yarışmasında Kadınların Özgürlüğü için sesinizi yükseltin! Hayatlarımıza yeniden sahip çıkacağız!** Haydi, Atlantic City’e!

10 Maddede “Neden Protesto Ediyoruz?”

1. Aşağılayıcı Koca-Memeli-Aptal-Kız Sembolü. Yarışmanın katılımcıları, bizlerin, kadınlar olarak oynamaya zorlandığımız/mecbur bırakıldığımız rollere örnek oluşturuyorlar. Podyum yürüyüşleri; hayvanların tüylerine, dişlerine bakılarak yargılandığı ve ‘kazanana’ mavi kurdele verildiği hayvan güzellik yarışmalarını hatırlatıyor. Bizim toplumumuzda da kadınlar, önemsemeye şartlandırıldığımız saçma “güzellik standartları”nın esiri olmuş, her gün erkeklerin takdirini kazanmak için rekabet etmekte.
2. Irkçılık ile Güller. Yarışmanın, 1921’de başladığından beri, hiçbir zaman siyahi bir finalisti olmadı ve bu, siyah yarışmacı yokluğundan kaynaklanmıyor. Yarışmanın hiçbir zaman Porto Rikolu, Alaskalı, Havaili veya Meksikan-Amerikalı bir kazananı da olmadı. Aslına bakarsanız hiçbir zaman hakiki bir Miss America seçilmedi -yani bir “Kızılderili”.
3. Militarist Ölüm Maskotu Olarak Miss America. Yarışmayı kazananın saltanatının önemli olaylarından biri, Amerika’nın sınırötesi askeri birliklerine şakşakçılık-turu yapması -geçen sene kocalarımız, babalarımız, oğullarımız ve erkek arkadaşlarımız daha hararetli bir ruhla ölüp, öldürebilsinler diye gaza getirici bir konuşma yapmak üzere Vietnam’a gitmişti. Kendisi, “çocuklarımızın uğruna savaştığı namuslu, yurtsever Amerikan kadını”nı temsil ediyor. Yaşayan Sütyen ve Ölü Asker. Bizler, Ölüm Maskotları olarak kullanılmayı reddediyoruz.
4. Tüketici Kontrol Oyunu. Miss America, Yarışma’nın sponsorları için ayaklı reklam panosu. Onu sarıp sarmalayın, tanıtım turlarında ve televizyonda ürününüzün her şey dahil ‘dürüst, objektif’ şekilde ücretsiz reklamını yapsın. Ne berbat!
5. Yap-Boz Yarışması. Kadınları olduğu kadar erkekleri de baskı altına alan bir Amerikan efsanesinin teşvik edilmesinden üzüntü duyuyoruz: ‘kazan, eğer kazanamazsan değersizsin rekabeti’ hastalığı. ‘Güzellik yarışmaları’’ ‘işe yarar’ sadece bir tane kazanan yaratıyor, ve geri kalan 49 kaybeden ise ‘işe yaramaz’ oluyor.
6. Demode Popüler Kültür Teması olarak Kadın. Vur, kır, parçala, yarın da çöpe at gitsin! Geçen seneki Miss America’yı bugün kim hatırlıyor? Bu, Kutsal Erkek’in bakış açısından bizim toplumumuzun hakikatini yansıtır: Kadınlar genç, cezbedici, yumuşak başlı olmalıdır -böylece yaş sebebiyle yapılan ayrımcılık ve gençliğin yüceltilmesi sürer. Ve biz kadınların, bu oluşturulan “kadın”ın makbul kadın olduğunu kabul etmemiz için beyinlerimiz yıkanır!
7. Yenilmez Madonna-Orospu kombini. Miss America ve Playboy dergisinin orta sayfası etle tırnak gibiler. Onay almak için hem seksi hem de haysiyetli, hassas fakat her şeyle başa çıkabilecek kadar güçlü, ağırbaşlı olduğu kadar işveli olmak zorundayız. Bunlardan herhangi bir sapma, bize bir felaket olarak öğretildi: ‘Evde kalacaksın!’
8. Vasatlık Tahtındaki Alakasız Taç. Miss America kadınların ne olması gerektiğini temsil ediyor: kendi halinde, uysal, apolitik. Eğer uzun, kısa, bilmem hangi kilonun üstünde ya da altındaysanız ‘adam gibi adam’ ne olmanız gerektiğiyle ilgili size bir reçete yazacaktır, unutun bunu. Kişilik, ifade yeteneği, akıl ve kararlılık- gerekli değil. Güzellik tacına giden yol toplum ölçütlerine uymaktan geçiyor- ve arttırırsak, toplumun içinde başarıya giden yol da öyle.
9. Miss America Hangi Rüyaya Eşdeğer? Herkesin demokratik dediği bu toplumda, her oğlan çocuğunun Başkan olabileceği varsayılırken, her kız çocuğu büyüyünce ne olmayı umabilir ki? Miss America. Olduğumuz nokta bu. Kendi hayatımızı kontrol etmek için gerçek gücümüz erkekler tarafından sınırlanmış durumda, kadınlar çiçekle çikolatayla sözde güce razı edilirken; erkekler hareketlerine, kadınlar dış görünüşlerine göre yargılanıyorlar.
10. Büyük Kız Kardeş Miss America Sizi İzliyor. Yarışma, kadınların ezilen, erkeklerin ezen konumunda olduğu ‘imajı’ aklımıza kazımak için Düşünce Kontrolü yöntemini uyguluyor. Bizi yüksek-topuklu, alçak-statülü rollerle köle haline getiriyorlar ve baskı altında olduklarının farkına varmasınlar diye genç kızlara “kadınlar alışveriş canavarlarıdır” gibi yanlış değerler aşılıyorlar.

NO MORE MISS AMERICA

* ç.n.: Miss Amerika’ya hayır, bir daha Miss Amerika istemiyoruz gibi anlamlara gelen, sloganlaşan bir söylem.

** ç.n: Metnin orjinalinde “We will reclaim ourselves for ourselves.” olarak yazılmış olan ifadeyi bu şekilde çevirmeyi uygun gördük. Kendimizi kendimiz için tekrar tanımlayacağız gibi bir anlama denk düşüyor.

Çevirinin orijinal metni için: http://www.redstockings.org/index.php/no-more-miss-america

Görseller için: http://www.redstockings.org/~rs/index.php/themissamericaprotest

Çeviri: Cansu Okur, Yağmur Seçkin

Kaynak: Çatlak Zemin