“Aladağ’da köylerde yol yok, telefonlar çekmiyor. Ailelerin insanlara ulaşması, kamuoyuna dertlerini duyurabilmesi çok zor. Yine de çok çabalıyorlar, adalet istiyorlar. Maalesef sadece yol ya da telefon şebekesi değil, Aladağ’a adalet de yok”
Bu sözler avukat Evren İşler’e ait.
Adana Aladağ’da Özel Aladağ Tahsil Çağındaki Talebelere Yardım Derneği Ortaöğretim Kız Öğrenci Yurdu’nda 29 Kasım 2016’da, 11 kız çocuğu ve bir öğretmen çıkan yangın sonucu yaşamını kaybetti.
İki yıl geçti. Olayda sorumluluğu bulunan ve hakkında dava açılan ondört kişiden yedisi tutuklanmış olsa da zaman içinde tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldılar. Ailelerin adalet talebi devam ediyor.
Davanın bir sonraki duruşması 19 Ocak 2019’da Adana 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülecek.
Avukat Evren İşler, Sosyal Haklar Derneği adına davayı yakından takip eden isimlerden.
Sosyal cinayet
Avukat İşler Aladağ’da kız çocukların çıkan yangında yaşamını kaybetmesini “sosyal cinayet” olarak tanımlıyor.
“Sosyal cinayet, sosyal hak ihlallerinin yol açtığı ölümler demek. Çünkü, yaşamını kaybeden çocukların eğitim ve barınma hakkı gasp edildiği gibi güvenli bir ortamda eğitim alamadılar, barınamadılar. Üstelik çocuklar bu koşullara mecbur bırakıldı. ”
İşler’e göre; 301 madencinin öldüğü Soma madeni iş cinayeti, 25 kişinin öldüğü Çorlu’da trenin raydan çıkması, dokuz kişinin öldüğü Hopa’daki sel Türkiye’de ilk akla gelen sosyal cinayetlerden.
“Taksirle değil, kasıtla…”
İşler iddianamenin bile baştan eksik yazıldığını düşünüyor, yurt ve dernek yöneticilerinin aralarında olduğu yangından sorumlu yedi kişiye “Taksirle ölüme ve yaralanmaya neden olma” suçundan dava açılmasını sorunlu buluyor.
“Sorumlulara, ‘taksir’den değil, ‘olası kasıtla insan öldürme’ suçundan dava açılması gerekiyordu.”
“Aileler adalet bekliyor”
Avukat İşler duruşmalarda “tüm sorumluların birbirini suçladığını” söylüyor ve sosyal cinayetlerde yargı pratiğinin hep böyle işlediğini ekliyor:
“Dernek yöneticileri itfaiyeyi suçladı, kamu görevlileri kendilerinin hiç sorumluluğu olmadığını söyledi, itfaiyeciler yangının kendilerine haber verilmesinden itibaren 2 dakika içinde olay yerine gittiklerini söyledi. Netice olarak sanıklar olayın sorumluluğunu havada bırakmaya yönelik beyanda bulundu.
“Aladağ’da aileler iki yıldır adalet bekliyor. Ancak, davadakilerin ceza almasını beklerken aksine hepsinin tahliye edildiğini gördük. Bu da aileleri üzüyor. Hiçbir şekilde davadan takip vazgeçmeyeceğiz diyorlar.”
“Kaymakama beraat”
Avukat İşler yangın sırasında Aladağ kaymakamı olan Ahmet Ziya Filizer hakkında beraat karar verilmesine de tepkili.
“Filizer hakkında yangında da ‘Görüve kötüye kullanma’ suçlamalasıyla üç yıla kadar hapis istemiyle dava açıldı. Geçen hafta Adana 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen duruşmada beraat etti.”
“FETÖ soruşturması kapsamında meslekten ihraç edilen Kaymakam Filizer ile ilgili kararı istinaf mahkemesine taşıdık.”
“Aladağ’da köylerde yol yok”
Ailelerin davayı takip ederken yaşadığı zorluklara da değinen İşler, son olarak şunları söylüyor:
“Aladağ’ın dağ köylerinin hala yolu yok. Belediyeye ısrarla başvurmamıza ve yapılacağı söylenmesine rağmen yol yapılmadı. Yolu olmayan köylerden, binbir yokluk ve zorlukla geliyorlar her duruşmaya. Aileler süreci takip etmeye ve sorumluların ceza almasını sağlamaya kararlılar.”
Ne olmuştu?
29 Kasım 2016’da Adana Aladağ’da Özel Aladağ Tahsil Çağındaki Talebelere Yardım Derneği Ortaöğretim Kız Öğrenci Yurdu’nda akşam saatlerinde yangın çıktı.
Yurtta kalan eğitmen Fatma Canatan, yurt müdürü Cumali Genç’in kızı Sare Betül Genç, 8. sınıf öğrencileri Sema Nur Aydoğdu, Zeliha Avcı, Sevim Köylü; 7. sınıf öğrencileri Gamze Bagir, Sümeyye Yetim, İlknur Maden; 6. sınıf öğrencisi Nurgül Pertlek, 5. sınıf öğrencileri Bahtınur Baş, Tuğba Aydoğdu ile Cennet Karataş hayatını kaybetti.
Pencereden atlayan ve dumandan etkilenen 22 öğrenci de hastanelere kaldırıldı.
Yangınla ilgili önce tutuklanan ve sonra serbest bırakılan dört dernek yöneticisi Adana Barosu Çocuk Hakları Komisyonu’ndan avukatların, Sosyal Haklar Derneği ve Aladağ Cumhuriyet Başsavcılığının itirazı üzerine tekrar tutuklandı. Dava tutuklu yedi sanıkla başladı.
Aladağ eski Kaymakamı Ahmet Ziya Filizer hakkında, “görevi kötüye kullanma” suçundan üç yıla kadar hapis cezası istemiyle hazırlanan iddianame Nisan ayında Adana 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde kabul edilldi. Mahkeme Filizer’in beraat etmesi yönünde karar verdi, avukatlar davayı istinaf mahkemesine taşıdı.
Sanıklar
Davada yurt müdürü Cumali Genç, Aladağ Kurs ve Okul Talebelerine Yardım Derneği Başkanı İsmail Uğur davada tutuklu olan son iki sanıktı. 7 Eylül 2018’de 7. duruşmada tahliye edildiler.
Dernek yönetim kurulu üyesi Ramazan Dede sağlık sorunları nedeniyle 5 Haziran 2018’de görüyen 6. duruşmada tahliye edildi. Dernek yöneticileri Ramazan Keleş, Mahir Kılıç, Mustafa Öztaş ve yurt çalışanı Mahmut Deniz ise 8 Şubat 2018’de ara kararla tahliye edildi.
Davada tutuksuz yargılanan kamu görevlileri ise dönemin Aladağ İlçe Milli Eğitim Müdürü Mehmet Aktaş ile Aladağ İlçe Milli Eğitim Şube Müdürü Davut Gökçeli, yurtta denetim yapıp rapor hazırlayan görevliler Aladağ İlçe Milli Eğitim Şube Müdürü Ramazan Arı ile Cihan Ünal, Bayram Aydın ile Mehmet İpek ve Zeki Yılmaz.
Sanıklar, “Taksirle ölüme ve yaralanmaya neden olma” suçlarından 2 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası istemiyle yargılanıyor.
***
Aladağ Yurt Yangının İki Yıllık Kronolojisi
29 Kasım 2016’da 11 çocuk ve bir eğitmenin yaşamını kaybettiği Aladağ yurt yangınına dair sorumluların yargılandığı davada bugüne kadar neler yaşandı?
Adana’nın Aladağ İlçesi’ndeki 11 çocuk, bir eğitmen olmak üzere 12 kişinin yaşamını yitirip, 22 öğrencinin de yaralandığı yurt yangının bugün ikinci yıl dönümü.
Yangın faciası ile birlikte sadece eğitim sisteminin çökmüş olduğu gerçeği değil ailelerin ve çocukların cemaatlerin yönetiminde olan yurt koşullarına mecbur bırakıldığı da açığa çıktı.
Bilirkişi raporları, tahliye edilen sanıklar, adalet isteyen aileler….
Aladağ yurt yangınında 11 çocuğun yaşamını kaybetmesinin ardından kadar neler yaşandı?
29 Kasım 2016 – Adana Aladağ’da Özel Aladağ Tahsil Çağındaki Talebelere Yardım Derneği Ortaöğretim Kız Öğrenci Yurdu’nda akşam saatlerinde yangın çıktı. Yurtta kalan eğitmen Fatma Canatan, yurt müdürü Cumali Genç’in kızı Sare Betül Genç, 8’inci sınıf öğrencileri Sema Nur Aydoğdu, Zeliha Avcı, Sevim Köylü; 7’nci sınıf öğrencileri Gamze Bagir, Sümeyye Yetim, İlknur Maden; 6’ıncı sınıf öğrencisi Nurgül Pertlek, 5’inci sınıf öğrencileri Bahtınur Baş, Tuğba Aydoğdu ile Cennet Karataş hayatını kaybetti.
30 Kasım 2016 – Kozan Cumhuriyet Savcılığı, yangında sorumluluğu bulunan 14 kişinin gözaltına alındığını açıkladı. Gözaltına alınanlar arasında Yurt Müdürü Cumali Genç, Aladağ Kurs ve Okul Talebelerine Yardım Derneği Başkanı İsmail U ve yurt görevlileri Gülsüm Çelik ile Sümeyye Tanrıveri de vardı.
1 Aralık 2016 – İş güvenliği uzmanı olan bilirkişi, binanın birinci katındaki yangın merdivenin kapısının plastik yapıya sahip PVC şeklinde olduğu, bu yangın merdiveni kapısının kollarının bulunmadığı, yangın kapısının dışa açılır şekilde yapıldığı, ancak kapı kolları olmadığından ve kapı açılamadığından buradan çıkıp kurtulan kimsenin olmadığı yönünde görüş belirtti.
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası (KMO) İstanbul Şubesi Aladağ’daki yurt yangını sonrası durumun ve sorumlulukların netleşmesine katkı sağlayacak soruları dile getirdi.
4 Aralık 2016 – Soruşturma kapsamında yedi kişi tutuklandı.
Tutuklananlar şöyle: Yurt müdürü Cumali Genç, yurdun bağlı olduğu Tahsil Çağındaki Talebelere Yardım Derneği Başkanı İsmail Uğur, yönetim kurulu üyeleri Ramazan Keleş, Mahir Kılıç, Mustafa Öztaş ve Ramazan Dede ile yurt çalışanı Mahmut Deniz.
22 Aralık 2016 – Sosyal Haklar Derneği Aladağ yurt yangına dair gözlem raporunu yayınladı. Raporda, çocukların yurtlarda kalmasının hukuka aykırı olduğu vurguandı.
http://sosyalhaklardernegi.org/sosyal-haklar-dernegi-aladag-gozlem-ve-izlen
4 Mayıs 2017 – Kozan Cumhuriyet Savcılığınca hazırlanan iddianamede, aralarında yurt müdürünün de bulunduğu tutuklu yedi kişi hakkında “Taksirle ölüme ve yaralanmaya neden olma” suçlarından 2 yıldan 15 yıla kadar hapis istemiyle dava açıldı.
İddianamede, yurdun denetlenmesini yapan Aladağ Kaymakamlığı’nda görevli dört personelin de gerekli denetimi yapmadığı gerekçesiyle tali kusurlu olduğu belirtildi.
30 Mayıs 2017 – Katliamdan 182 gün sonra Kozan Ağır Ceza Mahkemesi’nde ilk duruşma görüldü. Duruşmada, yedi tutuklu sanık, Adana Büyükşehir Belediyesi İtfaiyesi’nin suçlu olduğunu iddia etti. Pencereden atlayarak kurtulan dört kız öğrenci ise yangın merdivenine açılan kapıların kilitli olduğu için pencereden atladıklarını söyledi. Faciada bir kızını kaybeden anne Teslime Aydoğdu ise tarikat üyelerinin şikayetten vazgeçmeleri için kendilerine para teklif ettiğini ve baskı kurduğunu söyledi. Davada tüm tutuklu sanıkların tutukluluk haline karar verildi.
5 Haziran 2017 – Aladağ Kurs ve Okul Talebelerine Yardım Derneği’nin yönetim kurulu üyesi tutuklu sanık Ramazan Dede, tutuk incelemesi sonucu tahliye edildi. Ailelerin avukatı karara itiraz etti.
17 Temmuz 2017 – Davanın ikinci duruşması Kozan Ağır Ceza Mahkemesi’nin salonu küçük geldiği için Kozan Ticaret Odası Salonu’nda görüldü. Yaşamını kaybeden çocukların ailelerinin ve Türkiye’den birçok baronun katıldığı duruşmada, tutuklu sanıkların tutukluluk hallerine devam yönünde karar verildi.
9 Ekim 2017 – Davanın üçüncü duruşması Kozan Ticaret Odası Salonu’nda görüldü. Yaralı çocuklarla ilgili sağlık raporları okunduğu duruşmada, aralanan çocuklara 18 saat oksijen tedavisi verildiği ve basit bir tedaviyle giderilmeyecek yara oluştuğu ifade edildi.
Türkiye Barolar Birliği’nin davaya müdahilik talebi bir kez daha daha reddedildi. Kozan Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen davada sanıklar yaptıkları savunmada suçsuz olduklarını iddia ederek tahliyelerini talep etti. Mahkeme tutuklu sanıkların tutukluluğunun devamına karar verdi.
11 Aralık 2017 – Dosyaları ana dava ile birleştirilen yedi kamu görevlilerinin savunma yaptığı dördüncü duruşma, Kozan Adliyesi’ndeki yer sıkıntısı nedeniyle Kozan Ticaret Odası Konferans Salonu’nda gerçekleşti.
Duruşmada, Bayram Aydın, Kaymakamlık görevlendirmesiyle 2014 ve 2015 yıllarında sanıklar arasında bulunan İlçe Milli Eğitim Şube Müdürü Ramazan Arı ile birlikte denetim için Aladağ Özel Kız Öğrenci Yurdu’na gittiğini anlattı.
Kaymakamlık’ta bilgisayar işletmeni olarak görev yaptığını söyleyen sanıklardan Cihan Ünal da, Şube Müdürü Davut Gökçeli ile birlikte yurtta denetleme yaptıklarını söyledi.
Aladağ İlçe Milli Eğitim Şube Müdürü Davut Gökçeli ise, Kaymakamlığın görevlendirilmesiyle Özel Öğrenci Yurtları Yönetmenliği kapsamında denetim yaptıklarını söyledi
Denetimlere katılan Mehmet Aktaş isimli öğretmen ise yurttaki eksikliklerle ilgili İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nü beş kez bilgilendirdiklerini ancak raporlara ilişkin kendilerine herhangi bir yazı gelmediğini söyledi.
23 Ocak 2017 – Tutuklu yargılanan Ramazan Keleş, Ramazan Dede, Mustafa Öztaş ve Mahir Kılınç, avukatlarının tahliye başvuruları sonucu tahiye edildi. Bu kişiler, Aladağ Kurs ve Okul Talebelerine Yardım Derneği’nin yöneticileriydi.
6 Şubat 2017 – Adana Barosu Çocuk Hakları Komisyonu’ndan avukatların, Sosyal Haklar Derneği ve Aladağ Cumhuriyet Başsavcılığının itirazı üzerine, 23 Ocak 2017’de tahliye edilen dört dernek yöneticisi tekrar tutuklanarak cezaevine gönderildi.
30 Kasım 2017 – haklarında dava açılan aralarında eski Aladağ İlçe Milli Eğitim Müdürü Mehmet Aktaş’ın da bulunduğu tutuksuz 5 kamu görevlisinin dosyası, 6’sı tutuklu 7 sanığın yargılandığı mevcut davayla birleştirildi.
8 Şubat 2018 – Tutuklu yargılanan 6 sanıktan 4’ü, yeni gelen bilirkişi raporuna göre ikinci dereceden tali kusurlu sayılınca adli kontrolle serbest bırakıldı. Ankara 6. Ağır Ceza Mahkemesince hazırlanan yeni bilirkişi raporunda ikinci dereceden tali kusurlu oldukları belirtilen tutuklu sanıklardan Ramazan Keleş, Mahir Kılıç, Mustafa Öztaş ve Mahmut Deniz’in avukatları, müvekkillerinin tahliyesi için davanın görüldüğü Kozan Ağır Ceza Mahkemesine başvurdu. Başvuruyu değerlendiren mahkeme, sanıkları adli kontrol şartıyla serbest bıraktı.
10 Şubat 2018 – Sosyal Haklar Derneği’nin çağrısıyla tutuklu yargılanan sanıkların serbest bırakılması Galatasaray Lisesi önünde protesto edildi.
26 Şubat 2018 – Kozan Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen duruşmaya ikisi tutuklu toplam 14 sanık, avukatları ve aileleri katıldı. Kozan Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen duruşmada mahkemeye ulaşan bilirkişi raporu okundu. Rapora hem mağdur hem de sanık tarafı avukatları itiraz etti. Savcı, itirazlardan sonra mütalaasını açıklayarak, tutuksuz sanıkların tutuklanması ve iki tutuklu sanığın tahliye talebinin reddedilmesini istedi. Yurt Müdürü Cuma Ali Genç ise savunmasında çocukları suçlayarak yangın tüplerinin boşaltıldığını iddia edip çocukların mahkemeye yalan beyanda bulunduğunu öne sürdü. Mahkeme, iki tutuklu sanığın tutukluluk haline karar vererek, davayı 24 Mayıs 2018’e erteledi.
24 Mayıs 2018 – Aladağ davasının beşinci duruşması Kozan Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Duruşmada aileler söz aldı, avukatları tutuklulukların devamını, tutuksuz sanıkların da tutuklanmasını istedi. Sanık avukatları tahliye talep etti. Mahkeme heyeti tutuklulukların devamına, İstanbul Teknik Üniversitesi bünyesinde oluşturulacak yeni bir bilirkişi raporunun beklemesine karar verdi.
7 Eylül 2018 – Kozan Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen yedinci duruşmada, tutuklu sanıklar yurt müdürü Cumali Genç, Aladağ Kurs ve Okul Talebelerine Yardım Derneği Başkanı İsmail Uğur tahliye edildi. Davada tutuklu sanık kalmadı, aileler tepki gösterdi.
7 Eylül 2018 – Kozan Ağır Ceza Mahkemesi, Aladağ eski Kaymakamı Ahmet Ziya Filizer’in denetimlerde ilçe milli eğitimi ikaz etmediği gerekçesiyle tutuksuz yargılandığı dava ile birleştirilerek Adana 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülmesine karar verdi.
29 Kasım 2018 – Aladağ Aileleri, mecliste adalet taleplerini dillendirecek.
19 Ocak 2019– Davanın sekizinci duruşması görülecek.
Kaynak: Bianet-Evrim Kepenek